Politiek en (homo-)erotiek: de casus Mann (noten)
Olivier Boehme
Olivier Boehme
Noten bij 'Politiek en (homo-)erotiek: de casus Mann'
[1] A. Ryan, On Politics. A History of Political Thought form Herodotus to the Present (London, 2013), 876.
[2] Th. Mann, âLeiden an Deutschland â TagebuchblĂ€tter aus den Jahren 1933 und 1934â, in: id., Reden und AufsĂ€tze II (1946; Frankfurt am Main, 1965), blz. 482. Een soortgelijk commentaar dateert al van 12 juli 1934 en van 5 augustus 1934, zie id., TagebĂŒcher 1933-1934 (Frankfurt am Main, 2003), 470 en 497.
[3] I. en W. Jens, Frau Thomas Mann. Das Leben der Katharina Pringsheim (Reinbek bei Hamburg, 2003,. 147-152.
[4] C. Bruns, Politik des Eros. Der MĂ€nnerbund in Wissenschaft, Politik un Jugendkultur (1880-1934) (Keulen, Weimar & Wenen, 2008).
[5] F. Boterman, Oswald Spengler en Der Untergang des Abendlandes. Cultuurpessimist en politiek activist (Assen-Maastricht, 1992), 14-15.
[6] K. Harpprecht, Thomas Mann. Eine Biographie I (Reinbek bei Hamburg, 1996), 377.
[7] ibid., I, 380-381.
[8] J. SteinhauĂen, âAristokraten aus Notâ und ihre âPhilosophie der zu hoch hĂ€ngenden Traubenâ. Nietzsche-Rezeption und literarische Produktion von Homosexuellen in den ersten Jahrzehnten des 20. Jahrhunderts: Thomas Mann, Stefan George, Ernst Bertram, Hugo von Hofmannsthal u.a. (WĂŒrzburg, 2001), 187.
[9] Zie o.m. Th. Mann, â[FĂŒr die âBlĂ€tter des Deutschen Theatersâ]â, in: Reden I, 727.
[10] Th. Mann, âFriedrich und die grosse Koalition. Ein AbriĂ fĂŒr den Tag und die Stundeâ, in: id., AufsĂ€tze, Reden, Essays. Band 2: 1914-1918 (Berlin/Weimar, 1983), 51-52 (mijn vertaling).
[11] id., Betrachtungen eines Unpolitischen (Frankfurt am Main, 2004), 572 (mijn vert.).
[12] id., TagebĂŒcher 1918-1921 (Frankfurt am Main, 1979), 55-56.
[13] ibid., 11 en 10 (resp.).
[14] ibid., 148 en 303.
[15] ibid., 349.
[16] A. Heilbut, Thomas Mann. Eros and Literature (London-Basingstoke, 1997), 347-350.
[17] Th. Mann, âVon deutscher Republikâ, in: Reden II, 47 (mijn vert.).
[18] ibid., 48 (mijn vert.).
[19] S. Zweig, Die Welt von Gestern. Erinnerungen eines EuropÀers (Frankfurt am Main, 2009), 354.
[20] Mann, âVon deutscher Republikâ, 16-17, 26-27, 30-34, 40-41 en 44-49.
[21] Th. Mann, [Zu Friedrich Eberts Tod], in: Reden II, 383-384.
[22] Th. Mann, âĂber die Ehe â Brief an den Grafen Hermann Keyserlingâ, in Reden I, 132-133, 136-137; citaat: 136.
[23] Heilbut, Eros, 417-412; Harpprecht, Mann II, 1897.
[24] Heilbut, Eros, 505-504.
[25] Th. Mann, âWorte an die Jugendâ, in Reden II, 753.
[26] Th. Mann, âAppell an die Vernunftâ, in id., Achtung Europa. AufsĂ€tze zur Zeit (1930; Stockholm, 1938), 52-53.
[27] Th. Mann, âJungfranzösische Anthologieâ, in Reden I, 388.
[28] Th. Mann, âDie Wiedergeburt der AnstĂ€ndigkeitâ, in: Reden II, 410 en 413-414.
[29] Mann, âLeiden an Deutschlandâ, 482 (mijn vert.).
[30] Th. Mann, TagebĂŒcher 1933-1934, 308-309 (mijn vert.).
[31] ibid., 519.
[32] Th. Mann, âBruder Hitlerâ, in: id., An die gesittete Welt. Politische Schriften und Reden im Exil (Frankfurt am Main, 1986), 255.
[33] Th. Mann, TagebĂŒcher 1937-1939 (Frankfurt am Main, 2003), 115-116.
[34] ibid., 166.
[35] Harpprecht, Mann I, 569, 814 en 943.
[36] C.J.E. Dinaux, âNawoordâ, in Th. Mann, De wet, vert. C. J. E. Dinaux (Amsterdam, 1969), 123-131. Voor de veroordeling van homoseksualiteit zie Manns tekst, p. 78.
[37] Harpprecht, Mann II, 1635.
[38] Th. Mann, Lotte in Weimar, vert. Tinke Davids (Amsterdam, 1993), 156-157.
[39] ibid., 234.
[40] Harpprecht, Mann II, 1217.
[41] Th. Mann, âVom kommenden Sieg der Demokratieâ, in Achtung Europa, 148.
[42] Th. Mann, Deutsche Hörer! Radiosendungen nach Deutschland aus den Jahren 1940-1945 (Frankfurt am Main, 2001), 67.
[43] Voor een uitwerking van Doktor Faustus en het hier behandelde thema: SteinhauĂen, âAristokratenâ, passim en m.n. 205-239.
[44] Th. Mann, TagebĂŒcher 1949-1950 (Frankfurt am Main, 1991), 205.
[45] Th. Mann, Versuch ĂŒber Schiller (Berlin/Frankfurt am Main, 1955), 83.
Beste lezer,
de Nederlandse Boekengids is een geheel zelfstandig tijdschrift en is volledig afhankelijk van abonnees en adverteerders. Als u nu een abonnement neemt, is niet alleen deze bijdrage al meteen te lezen, maar bovendien al onze eerdere stukken en nummers. Sluit hier uw abonnement af.
Met boekengroet,
de redactie van de Nederlandse Boekengids