Categorie: filosofie
Herinneringen van een cultuurwetenschapper: over het potentieel van de protestgeneratie
Ewout van der Knaap
Ewout van der Knaap
Hoewel de naam Helmut Lethen in Nederland weinig belletjes zal doen rinkelen, maakte de revolutionaire cultuurwetenschapper van 1977 tot 1995 school in Utrecht. In het Duitse taalgebied is hij inmiddels een heus cultfiguur geworden, volgens Ewout van der Knaap. In zijn rijke autobiografie treffen we respectievelijk een bevlogen activist, een gedreven (en andermaal miskend) wetenschapper en een ontwapenend oprecht beschouwer van de politieke en maatschappelijke transitie van naoorlogs linksradicalisme naar het huidige rechtspopulisme.
Beste lezer,
de Nederlandse Boekengids is een geheel zelfstandig tijdschrift en is volledig afhankelijk van abonnees en adverteerders. Als u nu een abonnement neemt, is niet alleen deze bijdrage al meteen te lezen, maar bovendien al onze eerdere stukken en nummers. Sluit hier uw abonnement af.
Met boekengroet,
de redactie van de Nederlandse Boekengids
‘Een paradoxaal maar onvermijdelijk gevolg’: Jacques Derrida en de filosofische traditie
Roelof ten Napel
Roelof ten Napel
Derrida's Marges van de Filosofie verschijnt krap vijftig jaar na de oorspronkelijke Franse publicatie in een grondig herziene vertaling van Ger Groot. Nu de auteur en diens bedoelingen sinds zijn dood werkelijk afwezig zijn, valt er nog steeds betekenis te ontwaren in dit hoofdwerk uit de deconstructivistische traditie. Maar, welke dan, en wat zegt Derrida dan wel, vraagt Roelof ten Napel zich af.
Beste lezer,
de Nederlandse Boekengids is een geheel zelfstandig tijdschrift en is volledig afhankelijk van abonnees en adverteerders. Als u nu een abonnement neemt, is niet alleen deze bijdrage al meteen te lezen, maar bovendien al onze eerdere stukken en nummers. Sluit hier uw abonnement af.
Met boekengroet,
de redactie van de Nederlandse Boekengids
Hitlers alligator en Spinoza’s gelijkschakeling: een brief aan Arnon Grunberg
Ilios Willemars
Ilios Willemars
Ilios Willemars leest in de vroege brieven van Arnon Grunberg een levenshouding die (individuele) vrijheid koppelt aan vertrouwen in de toekomst – op het absurde af. Een koppeling waarvan de politieke en filosofische implicaties beschreven worden door Victor Kal in De list van Spinoza. In een persoonlijke brief aan Grunberg vraagt Willemars hoe het nu, anno 2021, gesteld is met die houding.
Beste lezer,
de Nederlandse Boekengids is een geheel zelfstandig tijdschrift en is volledig afhankelijk van abonnees en adverteerders. Als u nu een abonnement neemt, is niet alleen deze bijdrage al meteen te lezen, maar bovendien al onze eerdere stukken en nummers. Sluit hier uw abonnement af.
Met boekengroet,
de redactie van de Nederlandse Boekengids
Briljante chaos
Thijs Kleinpaste
Thijs Kleinpaste
De egel en de vos is Isaiah Berlin ten voeten uit, in metaforen waar halve en hele werelden achter schuilgaan, ziet Thijs Kleinpaste. Zoals in veel van Berlins werk, is de auteur zelf aanwezig in zijn studie naar Tolstoj — in lange, barokke zinnen die de lezer desalniettemin meevoeren in hun bedwelmende cadans.
Beste lezer,
de Nederlandse Boekengids is een geheel zelfstandig tijdschrift en is volledig afhankelijk van abonnees en adverteerders. Als u nu een abonnement neemt, is niet alleen deze bijdrage al meteen te lezen, maar bovendien al onze eerdere stukken en nummers. Sluit hier uw abonnement af.
Met boekengroet,
de redactie van de Nederlandse Boekengids
Postkoloniale diagnose, kosmopolitische remedie
Jetske Brouwer
Jetske Brouwer
In haar uitvoerige intellectuele geschiedenis staat Adom Getachew een postkoloniaal kosmopolitisme voor — te beginnen bij een erkenning van de continuering van imperiale overheersing. Haar protagonisten zijn daarbij niet alleen politieke activisten, ziet Jetske Brouwer, maar evengoed geïnformeerde stemmen die de inconsequenties en manco’s van intellectuele tradities blootleggen.
Beste lezer,
de Nederlandse Boekengids is een geheel zelfstandig tijdschrift en is volledig afhankelijk van abonnees en adverteerders. Als u nu een abonnement neemt, is niet alleen deze bijdrage al meteen te lezen, maar bovendien al onze eerdere stukken en nummers. Sluit hier uw abonnement af.
Met boekengroet,
de redactie van de Nederlandse Boekengids
De maat der natuur: over morele ordes en naturalistische drogredeneringen
Beate Roessler
Beate Roessler
De coronapandemie als ultieme wraak van de natuur op de mens die haar orde heeft verstoord, een krachtige metafoor. Om de morele orde te bevestigen, redeneren mensen vaak vanuit het ‘onnatuurlijke’, leest Beate Roessler in Lorraine Dastons Tegen de natuur in. Rijst de vraag: wat is dan eigenlijk normativiteit, en waar komt die vandaan?
Lees verder
Een vergeten leven? De Beauvoir en schrijven als de creatie van het zelf
Liesbeth Schoonheim
Liesbeth Schoonheim
In menig autobiografisch werk creëerde Simone de Beauvoir ‘Simone de Beauvoir’. Tonen haar private dagboeken de mens achter de persona? Of is zo’n vermeende authenticiteit illusoir? Liesbeth Schoonheim leest de nieuwe biografie over de Franse filosoof, die de ruimte tussen haar publieke en private schrijven verkent.
Beste lezer,
de Nederlandse Boekengids is een geheel zelfstandig tijdschrift en is volledig afhankelijk van abonnees en adverteerders. Als u nu een abonnement neemt, is niet alleen deze bijdrage al meteen te lezen, maar bovendien al onze eerdere stukken en nummers. Sluit hier uw abonnement af.
Met boekengroet,
de redactie van de Nederlandse Boekengids
We zijn allemaal vrouwelijk
Persis Bekkering
Persis Bekkering
Volgens Andrea Long Chu is iedereen vrouw. Wat moeten we ons daarbij voorstellen? Persis Bekkering bespreekt Chu’s controversiële boek Females, een fascinerend betoog over vrouwelijkheid, verlangen en politiek, dat leidt tot de implosie van een categorie.
Beste lezer,
de Nederlandse Boekengids is een geheel zelfstandig tijdschrift en is volledig afhankelijk van abonnees en adverteerders. Als u nu een abonnement neemt, is niet alleen deze bijdrage al meteen te lezen, maar bovendien al onze eerdere stukken en nummers. Sluit hier uw abonnement af.
Met boekengroet,
de redactie van de Nederlandse Boekengids
Bewustzijn en het brein
Jesse Geerts
Jesse Geerts
Wie dit leest, is bewust, zoveel is zeker. Maar wat is dat ongrijpbare ‘bewustzijn’ toch, en hoe ontstaat het in onze hersenen? Jesse Geerts bespreekt twee boeken van wetenschappers die een tipje van de sluier proberen te lichten, elk op een volstrekt eigen manier.
Lees verder
Vereniging vs versplintering in Thijs Lijsters Verenigt u!
Niels Springveld
Niels Springveld
Hoe komen we vandaag de dag in opstand tegen uitbuiting? Thijs Lijster ging te rade bij Marx en Engels’ Het communistisch manifest en liet zich inspireren voor een pamflet. Helaas is Lijster nu eens niet marxistisch genoeg, dan weer te marxistisch, meent Niels Springveld. Hoe ouderwetse kapitalismekritiek kan worden verenigd met uitsluitingsmechanismen als racisme en seksisme – de uitdaging van links – blijft onduidelijk.
Beste lezer,
de Nederlandse Boekengids is een geheel zelfstandig tijdschrift en is volledig afhankelijk van abonnees en adverteerders. Als u nu een abonnement neemt, is niet alleen deze bijdrage al meteen te lezen, maar bovendien al onze eerdere stukken en nummers. Sluit hier uw abonnement af.
Met boekengroet,
de redactie van de Nederlandse Boekengids