2022#2 (april / mei)

Politiek & Maatschappij

economie feminisme

Een halve revolutie: over de ‘arbeidsemancipatie’ van de moderne vrouw

door Anja Meulenbelt

Van Simone de Beauvoir tot bell hooks en van de generatie van haar moeder tot de #girlboss van nu: Anja Meulenbelt bestrijkt meer dan een paar decennia feminisme in haar bespreking van een handvol recente boeken over vrouwen, moederschap en werk.
economie feminisme

Bevallen van leven en dood tegelijk

door Ira Pronk

‘Wat in mij groeide was in zekere zin mijn maatschappelijke mislukking.’ Annie Ernaux’ beschrijvingen van abortus in Het voorval bieden volgens Ira Pronk een geheel eigen register om over abortus te spreken, dat het gebruikelijke politieke en ethische taalgebruik ontstijgt.

Toen & Nu

geschiedenis

De passie en de historicus

door Kristof Smeyers

In Peter Jan Margry’s onderzoek naar een mystieke zieneres uit het Brabantse Welberg treft Kristof Smeyers niet alleen een kleurrijk overzicht van een uiterst ongebruikelijke Nederlandse cultus, maar ook een ode aan de passie van historici: ‘Margry toont de historicus – zichzelf – als iemand die afhankelijk is van anderen en openstaat voor het toeval.’
dekolonisatie

Brieven uit Suriname: lof der zotheid

door Iwan Brave

25 jaar geleden besloot de Surinaams-Nederlandse journalist Iwan Brave Nederland te verruilen voor Suriname, uit onvrede over een minderhedendebat waarin vooral over minderheden gesproken werd, maar zelden met hen. In Brieven uit Suriname blikt hij terug op het Nederland van toen, en naar het Nederland van nu. Hoe staan we ervoor, vanuit De West bezien? Een ongehoord goed verhaal, deel 4: Lof der zotheid.

Kunst & Literatuur

biografie

‘Krijg ik nu ook een eigen ringtone?’ Biografie van een buitenstaander in het centrum

door Lisanne Snelders

Aleid Truijens langverwachte, vandaag verschenen biografie van Hella Haasse, Leven in de verbeelding, problematiseert diens leven en werk als dat van een buitenstaander in het centrum van de Nederlandse literatuur. Lisanne Snelders vraagt zich af hoe oprecht dat gecultiveerde buitenstaanderschap nu eigenlijk is, en in hoeverre we daarin mee moeten willen gaan. Want wat als we Haasse tegelijkertijd ook lezen als auteur in het centrum? Zou zo'n dubbele lezing haar leven en werk niet des te meer betekenis geven?
biografie roman

Op weg met Morrison

door Neske Beks

Onconventioneel, hallucinant en rijk aan symboliek en herkenning: als het aan auteur Neske Beks ligt, is Toni Morrisons derde roman Song of Solomon (of Lied van Solomon) misschien wel haar belangrijkste werk. ‘Song of Solomon is een bijna perfecte uitdrukking van een gemeenschappelijk gemis of pijn.’
schrijvers over schrijvers

Niemendal met een angel

door Nadia de Vries

Ondanks het ongekende commerciële succes van haar roman, wordt Heleen van Royen maar zelden als literair auteur beschouwd. Nadia de Vries leest voorbij reducerende typeringen van de auteur en haar werk: ‘De gelukkige huisvrouw is geen luchtig niemendalletje om een grijze dag mee te verdrijven, maar een literair onderzoek naar mentale kwetsbaarheid en de ogenschijnlijke willekeur van trauma’.
beeldende kunst

Beeldende kunst als taal

door Ilse van Rijn

Wat heeft de negentiende-eeuwse kunsthistoricus Aloïs Riegl ons nog te vertellen? Ilse van Rijn bespreekt zijn onlangs bij Zone Books verschenen Historical Grammar of the Visual Arts: 'Terwijl de hedendaagse westerse cultuur nog altijd worstelt met traditionele scheidingen tussen hoog en laag, lichaam en geest, blijkt Riegl die tegenstellingen eind negentiende eeuw al overstegen te zijn.'

Wetenschap & Wij

biologie

Wat is de mens zonder zijn neus?

door Melle Maré

Wat is de mens zonder zijn neus, en wat is nu eigenlijk een geur? Aan de hand van drie recente publicaties baant Melle Maré zich een weg door de kleur- en geurrijke geschiedenis van de menselijke reuk, van de samenstelling van geuren en parfums tot de culturele verbeeldingen van neuzen.
filosofie

Leest een berg, kost een beetje

door Tivadar Vervoort

Het is moeilijk om de invloed te overdrijven die de Franse denker Michel Foucault heeft gehad op ons begrip van kennis, macht en hoe we tot subject gemaakt worden. Tivadar Vervoort leest Michiel Leezenbergs recent verschenen inleiding tot Foucaults immense oeuvre – een uitstekend middel om diens onverminderd relevante ideeën te verkennen.
  • Michiel Leezenberg, Foucault (Athenaeum-Polak & Van Gennep 2021), 168 blz.
biologie

Slimme beesten in een groot heelal

door Pouwel Slurink

Hoe is het toch zover gekomen met u, rechtop lopende, vachtloze en al te slimme aap? Voor een volledig antwoord op die vraag zijn u en wij nog niet ver genoeg doorgeëvolueerd, maar dat de meest bepalende ontwikkelingen in onze verre prehistorie liggen maakt Pouwel Slurink aan de hand van vier recente titels ruimschoots duidelijk.
biologie Midden-Oostenstudies

De dingen die ons ontgaan: ambiguïteit als kern van de islam

door Harald Viersen

Het moderne Salafisme is een reactie op de eerdere westerse filologische obsessie met oerteksten. Helaas onttrekt die filologisch-fundamentalistische muur de geleefde én de historische islamitische realiteit in al zijn ambiguïteit volstrekt aan ons oog en ons begrip. Harald Viersen klimt op Thomas Bauers schouders en tuurt over de muur, naar de wereld die daar te herwinnen is.
gezondheid

Het mysterie van de slaap

door Dalena van Heugten

We zouden best eens wat meer van onze aandacht kunnen besteden aan slapen. Psycholoog en onderzoeker Dalena van Heugten verkent vier inzichten in de optimale nachtrust en pleit voor een groter maatschappelijk bewustzijn van de essentiële rol van slaap in een gezond bestaan.
Advertentie
DNBG_Lefort