Toen & Nu

Piet Gerbrandy

Achilles in het Antropoceen

'De enorme consequenties van klimaatverandering, geopolitieke spanningen en het verval van de rechtsstaat roepen niet alleen de vraag… Lees verder

Kunst & Literatuur

Brenda Lelie

Letland: Drie generaties vrouwen in Sovjet-Letland

Vertaler Brenda Lelie bespreekt de door haar vertaalde roman Moedermelk van Nora Ikstena. Het is de eerste roman… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Wiebe Hommes

De witheid van de EU voorbij

Er is de afgelopen jaren iets gebeurd met de Europese identiteit, zegt Wiebe Hommes met Hans Kundnani: ‘De… Lees verder

Toen & Nu

Piet Gerbrandy

Donkere vraagstukken van leven en noodlot

‘Het is niet verwonderlijk dat we iedere generatie opnieuw de Griekse tragedies willen zien, lezen en bewerken,’ volgens… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Henk Pröpper

Populisme hier en nu

Terwijl in steeds meer lidstaten van de EU radicaal- of extreemrechtse regeringen en coalities aan de macht komen… Lees verder

Kunst & Literatuur

Alicja Gescinska

Ode aan vertalers: de literaire bruggenbouwers…

Op 22 mei sprak de Pools-Belgische filosoof en schrijver Alicja Gescinska de vijfde Staat van de Europese… Lees verder

Kunst & Literatuur

Lieke Wijnia

De toekomst is nu: de herontdekking…

Vroeg-twintigste-eeuwse kunstenaars die contact onderhielden met geesten. Misogynie in de kunsthistorische canon. Spiralen als oervormen. Kunsthistoricus Lieke Wijnia… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Maarten van der Graaff

De snelweg als fascistisch monument

De inmiddels banale snelweg is geboren uit een ideologie van fascisme en ‘fossiele mannelijkheid’. Maarten van der Graaff… Lees verder

Kunst & Literatuur

Fatma Aydemir

Wie zijn mijn lezers? Een daad…

Hoe moet een schrijver zich verhouden tot de brandende kwesties van zijn of haar tijd? En wat zegt… Lees verder

Toen & Nu

De redactie van de Nederlandse Boekengids

De Nederlandse Boekengids-leeslijst voor 4 en…

Met Yra van Dijk en David Duindam over digitale herdenkingscultuur & Yra van Dijk met Iris Kater over Andreas… Lees verder

Kunst & Literatuur

Lodewijk Verduin

De vlucht vooruit

De Oostenrijkse schrijver Joseph Roth was – zoals de titel van zijn biografie onderstreept – permanent op de… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jeanine Daems

Von Neumann: de wetenschapper die de…

Wiskundige John von Neumann (1903-1957) droeg onder meer bij aan de ontwikkeling van de kwantummechanica, de atoombom, de… Lees verder

Toen & Nu

Claire Weeda

De gevolgen van een pandemie

Tussen de veertiende en de zeventiende eeuw woedde op mondiale schaal de tweede pestepidemie. De enorme demografische krimp… Lees verder

Kunst & Literatuur

Tessel Veneboer

‘De oorzaak ben ik zelf’: het…

Kan de vervreemdende functie van literatuur een schrijver tot waanzin drijven? In het werk van Thomas Bernhard ligt… Lees verder

Kunst & Literatuur

Guido van Hengel

Alles leeft en doodt en sterft…

Oud-oorlogsverslaggever Curzio Malaparte was van alles: een non-conformist, een provocateur, een enfant terrible. Maar bovenal was hij de… Lees verder

Toen & Nu

Lieke Wijnia

Een militante verkondiger van Gods Woord

Lieke Wijnia vat het roerige leven van Huldrych Zwingli samen, een vroege reformator die zich op haast fundamentalistische… Lees verder

Kunst & Literatuur

Ilse van Rijn

Beeldende kunst als taal

Wat heeft de negentiende-eeuwse kunsthistoricus Aloïs Riegl ons nog te vertellen? Ilse van Rijn bespreekt zijn onlangs bij… Lees verder

Kunst & Literatuur

Linde Luijnenburg

Troebele geschiedenis

De producties van avant-gardecineast Jonas Mekas (1922-2019) werden lange tijd zonder uitzondering als autobiografisch bestempeld, ondanks het troebele… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Margo Trappenburg

Marktwerking in de zorg: privatisering en…

De oplossing voor het snel groeiende zorgstelsel in de jaren negentig werd gezocht in het verlagen van de… Lees verder

Toen & Nu

Daniël Boomsma

Draken op het continent

Hoe verhoudt het conservatisme zich tot het rechts-radicalisme? Zijn het loten aan een stam of slechts buren, de… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Irene van Staveren

De beloften van de geldpers: van…

Of we het nu ‘quantitative easing’ noemen of ‘de geldpers aanzetten’, het staat vast dat banken door… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Miriam Rasch

Kans op fraude! Mogelijk zwanger! Zwevende…

Kathalijne Buitenweg houdt zich als voormalig Europarlementariër en Tweedekamerlid al jaren bezig met digitalisering, dataverzameling en privacy. Miriam… Lees verder

Kunst & Literatuur

Mira Feticu

Qu’est-ce qu’un auteur?

Voor de reeks 'Schrijvers over schrijvers' herleest Mira Feticu de hilarische novelle Deserteren van Annelies Verbeke die zich over de… Lees verder

Kunst & Literatuur

Nelleke Noordervliet

De moed van de schrijver

Hoe moet een schrijver zich verhouden tot de brandende kwesties van zijn tijd? Wat als de complexe diversiteit… Lees verder

Kunst & Literatuur

Eva Meijer

We zijn gemaakt van woorden

Hoe moet een schrijver zich verhouden tot de brandende kwesties van zijn tijd? Wat betekent de moed van… Lees verder

Toen & Nu

Evelien Chayes

Ruimte voor de ander: ziekte, gewoontes…

Niet elke vergelijking tussen 'middeleeuwse' pandemieën en de huidige is even bedachtzaam. Toch zijn veel van de hedendaagse… Lees verder

Kunst & Literatuur

Persis Bekkering

Eindeloze opeenvolging van nu’s

De rave maakt al ruim dertig jaar onderdeel uit van onze cultuur. Je zou verwachten dat je zoiets… Lees verder

Kunst & Literatuur

Mieke de Vos

De oudheid als vrije ruimte: vrouwelijke…

Voor neoclassicistische kunstenaars was de oudheid een bron van revolutionaire inspiratie, die niet alleen de kunsten, maar ook… Lees verder

Kunst & Literatuur

Hidde Slotboom

Het prisma Wagner

In Wagnerism: Arts and Politics in the Shadow of Music laat Alex Ross zien dat bewonderaars van Richard… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jeanine Daems

Haber, Heisenberg, Grothendieck, en hoe we…

Benjamín Labatuts roman Het blinde licht geeft handen en voeten aan de wetenschappelijke ontwikkelingen van de twintigste eeuw. Lees verder

Politiek & Maatschappij

René Koekkoek

De beloftes en valkuilen van gelote…

De gelote burgerraad: in Duitsland en Frankrijk experimenteren ze er al mee, maar in Nederland heeft het idee… Lees verder

Kunst & Literatuur

Piet Gerbrandy

Lopen en dichten

De liefde voor het landschap is wat de poëzie van Hölderlin en Wordsworth verbindt. Waar de eerste juist… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jelle Reumer

Valkuilen van de paleoantropologie

Als er nieuwe fossielen van een mensachtige worden gevonden, is dat vaak groot nieuws. Maar worden er aan… Lees verder

Toen & Nu

Hans Ulrich Jessurun d’Oliveira

Femma en de karikatuur van Hans…

Hans Calmeyer besliste tijdens de bezetting in gevallen van twijfel over Joodse afstamming. Hij beschikte daarmee over het… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Niels Springveld

Liberalen, fascisten en stropdasmannetjes: over «Theorie…

Een ‘politiek van de radicale liefde’ als tegenwicht aan de ‘liberaal-fascistische orde’, niets minder bepleiten Willem Schinkel en… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Niels Springveld

Vereniging vs versplintering in Thijs Lijsters…

Hoe komen we vandaag de dag in opstand tegen uitbuiting? Thijs Lijster ging te rade bij Marx en… Lees verder

Kunst & Literatuur

Maite Karssenberg

Julian Barnes, extra loopings in een…

Hoe elastisch zijn genres? Schrijver Julian Barnes (1946), die in 2011 de Man Booker Prize won, breekt met… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Niels Springveld

‘For we are all your scholars’:…

Ondanks zijn status als beschermheilige van het liberalisme en grondlegger van de economische wetenschap waren Adam Smiths hoofdwerken… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Thijs Lijster

De terugkeer van het onderdrukte: Adorno…

In de zomer van 2019 publiceerde uitgeverij Suhrkamp Theodor Adorno’s verbazingwekkend actuele voordracht Aspekte des neuen Rechts-radikalismus (1967),… Lees verder

Kunst & Literatuur

Camille Creyghton

Hebben Marx en Engels ons nog…

150 jaar geleden verscheen het eerste deel van Marx' Das Kapital. Het bleek aanleiding voor betrekkelijk… Lees verder

Toen & Nu

Philipp Blom

Dromen en verhalen van het nieuwe…

Sinds Geert Mak zijn beroemde In Europa schreef, vlak voor het nieuwe millennium, is het continent zowel onherkenbaar… Lees verder

Toen & Nu

Addie Schulte

Ik voel jouw pijn (niet): emoties…

‘Emoties uiten is voor kleuters en middeleeuwers, beheersing is een teken van volwassenheid en beschaving’ – emoties hebben… Lees verder

Kunst & Literatuur

Sabine Lichtenstein

De gehoorzame dochter: over het libretto

Wat is belangrijker bij het ervaren van een opera – de woorden of de muziek? Het klinkt als… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Jouke Huijzer

In de geest van Julien Benda:…

De vertaling van cultuurpessimistische klassiekers kan niet los worden gezien van de opkomst van nieuwrechts. Jouke Huijzer betoogt… Lees verder

Toen & Nu

Elizabeth Buettner

Herinneren, herhalen: koloniale erfenissen in de…

‘De typering van Falkland Islanders, radicale verdedigers van een wit Rhodesië, en Ulster-loyalisten als “Britain’s pieds noirs” is… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Merijn Oudenampsen

De onttroning van de politiek: hoe…

Het begrip neoliberalisme wordt vaak haast als een synoniem voor ‘het kapitalisme’ gebruikt. Aan de hand van Globalists… Lees verder

Toen & Nu

Ton Zwaan

Een nieuwe geschiedenis van de Jodenvervolging

‘Ik geloof u niet. Ik weet dat u geen leugenaar bent, maar ik geloof u niet’. Wat er… Lees verder

Toen & Nu

Christien Brinkgreve

Alle wegen leiden naar WOII (behalve…

Het bestuderen en interpreteren van de Tweede Wereldoorlog had lang als doel de herinnering aan de oorlog over… Lees verder

Toen & Nu

Guido van Hengel

Het eindeloze einde van de Eerste…

Als de eerste jaren van de eenentwintigste eeuw iets duidelijk hebben gemaakt, dan is het dat de erfenis… Lees verder

Toen & Nu

Jilt Jorritsma

In herhaling

Spreken over herhalingen in de geschiedenis wordt vaak gezien als een doodzonde. Wie in het openbaar parallellen aanwijst tussen fenomenen van vroeger en personen… Lees verder

Toen & Nu

Eva Peek

Tijd van monsters en midlifecrises

Kan je weten waar in de geschiedenis je je bevindt? Achteraf lijkt het altijd zo duidelijk. Maak een… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Jozef Waanders

Post-truth en terrorisme: schaduwzijden van de…

Twee kwaden, typerend voor deze tijd: terrorisme en feitenvrijheid. Beide druisen in tegen minstens een deel van de… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Bart van Heerikhuizen

Wanderlust: een passend meanderende, historische en…

Wandelen is in, maar Wandern, als in roaming of 'zwerven', is het meestal toch niet. Dat soort wandelen heeft… Lees verder

Toen & Nu

Jesse van Amelsvoort

De weerklank van Virginia Woolf: de…

Dit jaar verscheen bij de pas opgerichte intersectioneel-feministische uitgeverij Chaos een nieuwe vertaling van dé feministische oertekst: Virginia… Lees verder

Kunst & Literatuur

Svealena Kutschke

In de dode hoek

Voor deze bijlage in de Nederlandse Boekengids schreven de meeste auteurs nieuw werk, ingegeven door de ontmoetingen en… Lees verder

Kunst & Literatuur

Mustafa Kör

Vreemde vogels

Voor deze bijlage in de Nederlandse Boekengids schreven de meeste auteurs nieuw werk, ingegeven door de ontmoetingen en… Lees verder

Kunst & Literatuur

Guido Snel

What time is it?

Voor deze bijlage in de Nederlandse Boekengids schreven de meeste auteurs nieuw werk, ingegeven door de ontmoetingen en… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Addie Schulte

Zeg maar burgeroorlog: burgers in de…

Burgeroorlog: een nogal beladen term, die de laatst tijd desondanks vaak opduikt ter beschrijving van de… Lees verder

Kunst & Literatuur

Marjolein Corjanus

Zoeken en niet vinden: generatie ‘postmemory’

Marjolein Corjanus geeft een fijngevoelig overzicht van een nieuw genre in de literatuur: post-memory. Wat gebeurt… Lees verder

Toen & Nu

Niklas Anderberg

Het wel en wee van de…

Alweer bijna twintig jaar geleden introduceerde historicus Jonathan Israel Baruch Spinoza als de belichaming van een… Lees verder

Toen & Nu

Wim Verbaal

Europa’s droom

Europa heeft een droom die haar nooit lijkt te verlaten, zelfs niet wanneer hij omslaat in… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Tom Kayzel

Karl Polanyi, de grote transformatie

Karl Polanyi’s meesterwerk The Great Transformation spreekt drieënzeventig jaar na publicatie nog altijd tot de verbeelding. Naar verluid… Lees verder

Toen & Nu

Niklas Anderberg

De vele gezichten van de reformatie

Het zal u niet ontgaan zijn dat het vandaag 500 jaar geleden is dat Maarten Luther zijn 95… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Dick Pels

De ondergang van het Avondland die…

De tijdgeest is als een nat zeepje: als je hem te pakken denkt te hebben is hij je… Lees verder

Kunst & Literatuur

Sjoerd van Hoorn

Leven en werk van Ernst Kantorowicz

Ernst Kantorowicz vocht tegen communisten in de straten van München en tegen communistenhaters in het bestuur van de… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Rob Hartmans

Het conservatieve Europa

Wie slechts afgaat op hedendaagse discussies over ‘meer’ of ‘minder’ Europa zal snel het idee krijgen dat de… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Paul Teule

De onmogelijke economie van de euro

Dat de invoering van de euro een politiek project was, en economisch gezien geen hout sneed, hoor je… Lees verder

Kunst & Literatuur

Marjolein Corjanus

Némirovsky, of de verleidingen van fictionalisering…

Het is verleidelijk de romans van oorlogsslachtoffers in de eerste plaats te bezorgen en te lezen als getuigenissen… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Addie Schulte

Voorbij fort Europa

De vluchtelingencrisis is niet voorbij, maar min of meer uit het zicht verdreven. Met hulp van autocratische landen worden vluchtelingen… Lees verder

Toen & Nu

Jonathan I. Israel

A reply to Rob Hartmans

In de Nederlandse Boekengids 2016#4 (augustus) schreef Rob Hartmans in zijn terugkerende rubriek over belangrijke historici en hun… Lees verder

Toen & Nu

Thijs Kleinpaste

De taal van het populisme: «LTI…

Eén van de voornaamste slagvelden van een samenleving of gemeenschap in hevig conflict met zichzelf is de taal… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Olivier Boehme

Politiek en (homo-)erotiek: de casus Mann

Met de spierballenretoriek van Putin, Trump en de populisten in hun schaduw lijken we plotsklaps een heel nieuwe… Lees verder

Kunst & Literatuur

Maarten Asscher

Fictie / non-fictie: een kritiek

Hoewel het begrip life writing een zeker nut heeft, verhult het als we niet uitkijken meer dan het… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Kristof Smeyers

Markt en macht

De discussie over de moeilijke verhouding tussen economie en politiek is zo oud als de straat. Ook in… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Jozef Waanders

Europa tussen ironie en ‘waarheid’

De lach is een heilzaam middel tegen rigide rationaliteit, en onvervreemdbaar onderdeel van de Europese cultuur, al sinds… Lees verder

Toen & Nu

Rob Hartmans

Jonathan Israel, of: het slagveld van…

In de ogen van buitenstaanders is ideeëngeschiedenis ongetwijfeld een saai en stoffig vak, uitgeoefend door bedaagde lieden die… Lees verder

Kunst & Literatuur

Laurens van Krevelen

Eigentijdse kunstenaarsboeken in een befaamde bibliofiele…

De KB beheert de nalatenschap van het echtpaar Koopman, bestemd voor het onderhoud en de uitbreiding van hun… Lees verder

Toen & Nu

Rob Hartmans

De Burckhardt-biografie van Werner Kaegi

Hoewel latere historici vrijwel elke alinea van Jacob Burckhardts Die Kultur der Renaissance in Italien hebben aangevochten, genuanceerd… Lees verder

Toen & Nu

Marleen Rensen

«Life Writing» en Europese identiteit: Stefan…

Stefan Zweig (1881-1942) beleeft de afgelopen jaren een opmerkelijke revival. Zijn werk raakt dan ook aan hernieuwd actuele… Lees verder

Politiek & Maatschappij

David Hollanders

Als de euro het antwoord is,…

Hoe ontstond de euro, hoe handhaaft deze exoot zich nu en welke onbedoelde bijwerkingen heeft hij? Vier linkse… Lees verder

Toen & Nu

Erik de Bom

Persoonlijk geluk in de volmaakte staat?…

Anders dan Thomas More, de vader van de utopie, had Comenius ondanks de speelse literaire vorm die zijn… Lees verder

Wetenschap & Wij

Geerdt Magiels

Denken en weten. Filosofie in de…

Iedereen wil graag weten hoe de wereld in elkaar zit. Maar wat kunnen wij weten en hoe komen… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Jan Dirk Snel

Intolerante democratie, weerbare rechtstaat?

Mensen hebben tegenwoordig bar weinig fantasie. Als het om regeringsvormen gaat, kennen ze slechts twee benamingen. Een land… Lees verder

Toen & Nu

Piet Gerbrandy

De blik van de classicus

Het gymnasium is een sterk merk, zeker in Nederland. Nergens ter wereld komen procentueel zoveel kinderen in aanraking… Lees verder

Toen & Nu

Rob Hartmans

Het oeuvre van H.L. Wesseling

In het voorjaar van 2012 leek de Nederlandse wetenschap even op haar grondvesten te schudden. Men was nog… Lees verder

Toen & Nu

Rob Hartmans

Isaiah Berlin. Meester op de korte…

Onlangs verscheen het slotdeel van Isaiah Berlins geselecteerde brieven – de  drieduizend pagina’s vormen nog maar een vijfde… Lees verder

Toen & Nu

Esther Wils

Europeanen zonder eigenschappen: interview met Olivier…

In maart verschijnt bij Uitgeverij Polis Europa: een geschiedenis van grensnaties, een studie van historicus Olivier Boehme. In… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jeroen Duindam

De Europese universiteit: tussen wal en…

De afgelopen jaren groeit het ongenoegen over de gang van zaken aan universiteiten, zo veel blijkt evenzeer uit… Lees verder

Politiek & Maatschappij

Harry van Dalen

Malthus. De brenger van een harde…

5 September 2015: Syrische bootvluchtelingen die Europa in stromen op zoek naar een beter leven, de vergrijzing van… Lees verder