Wetenschap & Wij

Piet Borst

Onze oude(re) mededieren

Wat kunnen wij leren van de dieren om ons heen? Steven Austad schreef met Methuselah’s Zoo een kleurrijk boek over… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jetske Brouwer

Geen panacee, wel een antidotum: de…

Jetske Brouwer las Verstild voorjaar, Rachel Carsons profetische schrijven uit de jaren zestig dat inmiddels is uitgegroeid tot een… Lees verder

Wetenschap & Wij

Lukas M. Verburgt

De strijd om het verleden is…

Nu de eerder doodverklaarde geschiedenis haar wederopstanding beleeft op het wereldtoneel, is het voorstelbaar maken van een toekomst… Lees verder

Wetenschap & Wij

Adelheid van Luipen

Kooltjesbewakers

Hoe natuur te beschermen als de definities daarvan uiteenlopen? Het is een vraag die centraal staat in 'Het… Lees verder

Wetenschap & Wij

Wim Verbaal

De wereld geschreven

Hoe de sprong te wagen tussen kwantummechanica en poëzie? Gewapend met de boeken van Bernard Silvestris en Karen… Lees verder

Wetenschap & Wij

Norbert Peeters

Plantaardige intelligentie, een harde noot om…

‘Wat voegt het toe om een plant intelligent te noemen?’ Botanisch filosoof Norbert Peeters las het nieuwe Planta… Lees verder

Wetenschap & Wij

Marjolijn Voogel

It húsgesin, it heitelân, de wrâld

Goffe Jensma schetst in Exit Fryslân geen vrolijk beeld van de toekomst van taal en land. Marjolijn Voogel… Lees verder

Wetenschap & Wij

Miriam Rasch

Vermijd de dode wereld: over Hartmut…

De Duitse socioloog Hartmut Rosa is na het succes van zijn Resonanz uitgegroeid tot een ware ‘onthaastingsgoeroe’. Maar wat bedoelt… Lees verder

Wetenschap & Wij

Ruud Abma

De zuigkracht van burn-out

Psychiater en stressonderzoeker Christiaan Vinkers veegt in zijn boek In de ban van burn-out de vloer aan met… Lees verder

Wetenschap & Wij

Daan Mulder

Duivelse kennis: over Leó Szilárd

De demon van Laplace en de demon van Maxwell zijn twee duivelse fantasiewezens uit natuurkundige gedachte-experimenten. Van de… Lees verder

Wetenschap & Wij

Lukas M. Verburgt

Geschiedenis als luisteren

Nu de eerder doodverklaarde geschiedenis haar wederopstanding beleeft op het wereldtoneel, is het voorstelbaar maken van een toekomst… Lees verder

Wetenschap & Wij

Samuel Vriezen

Een tekort aan problemen

In 'Revolutionary Mathematics' bepleit Justin Jocque een nieuwe wereld. Een wereld waarin we oog hebben voor het valse… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jeanine Daems

Von Neumann: de wetenschapper die de…

Wiskundige John von Neumann (1903-1957) droeg onder meer bij aan de ontwikkeling van de kwantummechanica, de atoombom, de… Lees verder

Wetenschap & Wij

Mieneke te Hennepe

De stilte doorbroken: een geschiedenis van…

‘Dokters en patiënten, normen en waarden, geneeskunde en geld, identiteit en genetica’ – Tinne Claes laat in Zaad zonder… Lees verder

Wetenschap & Wij

Frans W. Saris

Borssele onder water en Amersfoort aan…

Borssele 2.0? Even leek het alsof Fukushima afmaakte wat Tsjernobyl begon: het einde van de kernenergie. Maar dankzij… Lees verder

Wetenschap & Wij

Lukas M. Verburgt

‘Disappearing (l)ink’: vergeten vrouwen binnen de…

'Grace Chisholm Young, Susan Stebbing, Ruth Barcan Marcus. Nog nooit van gehoord? En wel van Russell, Quine en… Lees verder

Wetenschap & Wij

Arjen Mulder

Een autobiografisch naslagwerk

‘Niet alle lemma’s zijn direct te koppelen aan het fenomeen van de val – zowel de activiteit van… Lees verder

Wetenschap & Wij

Sicco de Knecht & Gijs Rademaker

De dinosaurus is dood, lang leve…

Het zoogdier is bezig aan een opmars, een renaissance in de paleontologie welteverstaan. Met de publicatie van twee… Lees verder

Wetenschap & Wij

Lukas M. Verburgt

De opkomst van kritische digitale geschiedschrijving

Nu de eerder doodverklaarde geschiedenis haar wederopstanding beleeft op het wereldtoneel, is het voorstelbaar maken van een toekomst… Lees verder

Wetenschap & Wij

Lieke Wijnia

Religie en wetenschap eeuwige vijanden? Ontleding…

De conflictthese – de harde tweedeling tussen religie en wetenschap – werd jarenlang voor waar aangenomen: hardnekkige geloofsovertuigingen… Lees verder

Wetenschap & Wij

Renée van Amerongen

De toekomst is maakbaar (en alles…

De biologie als oplossing voor al onze problemen. De auteurs van The Genesis Machine plaatsen meteen een kanttekening… Lees verder

Wetenschap & Wij

Wytske Versteeg

Bestudeerd bestaan

’De vraag is hoe we bestuderen, en wat dat doet met ons bestaan.’ Wytske Versteeg leest in de… Lees verder

Wetenschap & Wij

Miriam Rasch

De queeste van Questa

'Je kunt het een vorm van resonantie noemen, een soort gefluister van de wereld.' In plaats van een… Lees verder

Wetenschap & Wij

Eva van der Graaf

Dansen met technologie

Veel beschouwingen op technologie en kunstmatige intelligentie zijn gegoten in doemscenario’s of lofzangen. Eva van der Graaf leest… Lees verder

Wetenschap & Wij

Lukas M. Verburgt

Waarachtige wereldgeschiedenis: in gesprek met James…

Nu de eerder doodverklaarde geschiedenis haar wederopstanding beleeft op het wereldtoneel, is het voorstelbaar maken van een toekomst… Lees verder

Wetenschap & Wij

Adelheid van Luipen

Nieuwsgierige kraalogen

De raaf als spion van de CIA, als gids op zee, als symbool van oorlog. Adelheid van Luipen… Lees verder

Wetenschap & Wij

Ad Maas

Scheikundigen van naam

Twee beroemde negentiende-eeuwse Nederlandse chemici, twee totaal verschillende verhalen – de een vond de elektrische auto uit, de… Lees verder

Wetenschap & Wij

Lukas M. Verburgt

‘Something is rotten, in big history’

Nu de eerder doodverklaarde geschiedenis haar wederopstanding beleeft op het wereldtoneel, is het voorstelbaar maken van een toekomst… Lees verder

Wetenschap & Wij

Ilse Josepha Lazaroms

Niets persoonlijks

Werken aan de universiteit als alleenstaande moeder, hoe is dat? Vooral een ruw ontwaken, schrijft Ilse Lazaroms in… Lees verder

Wetenschap & Wij

Alexander Nieuwenhuis

COPping out: vijftig jaar klimaatpolitiek

Het rapport van de Club van Rome is dit jaar 50, de almaar grimmiger verwachtingen stapelen zich steeds… Lees verder

Wetenschap & Wij

Arjen Mulder

Zolang de wind om ons lichaam…

‘Onze adem en de wind verbinden ons met alle andere levende wezens op aarde. Niemand is alleen en… Lees verder

Wetenschap & Wij

Harald Viersen

De dingen die ons ontgaan: ambiguïteit…

Het moderne Salafisme is een reactie op de eerdere westerse filologische obsessie met oerteksten. Helaas onttrekt die filologisch-fundamentalistische… Lees verder

Wetenschap & Wij

Tivadar Vervoort

Leest een berg, kost een beetje

Het is moeilijk om de invloed te overdrijven die de Franse denker Michel Foucault heeft gehad op ons… Lees verder

Wetenschap & Wij

Melle Maré

Wat is de mens zonder zijn…

Wat is de mens zonder zijn neus, en wat is nu eigenlijk een geur? Aan de hand van… Lees verder

Wetenschap & Wij

Pouwel Slurink

Slimme beesten in een groot heelal

Hoe is het toch zover gekomen met u, rechtop lopende, vachtloze en al te slimme aap? Voor een… Lees verder

Wetenschap & Wij

Frans W. Saris

Levenswerk

Als schrijver, bestuurder en wetenschapper wijdt Louise Fresco zich al decennia aan wereldvoedselvraagstukken. In haar laatste roman De… Lees verder

Wetenschap & Wij

Dalena van Heugten

Het mysterie van de slaap

We zouden best eens wat meer van onze aandacht kunnen besteden aan slapen. Psycholoog en onderzoeker Dalena van… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jonathan Soeharno

Hoe woke mag wetenschap zijn?

‘Waar taal als misbruikend machtsmiddel of zelfs geweld geldt en de subjectieve ervaring als norm, is niemand veilig. Lees verder

Wetenschap & Wij

Marjolijn Voogel

Woorden wegen zwaarder als je denkt

Alomtegenwoordig en tegelijk grotendeels onbekend: de normen die de taal, ons meest belangrijke instrument, structureren en bepalen. Waarom… Lees verder

Wetenschap & Wij

Hannelore Prinsen

De moeder der wetenschappen, een hervonden…

Wiskundestudent Hannelore Prinsen was haar liefde voor haar vak een beetje verloren. Ze stortte zich voor de… Lees verder

Wetenschap & Wij

Niels Springveld

Een rukker en een bedrieger

Vaccinatiescepsis heeft een lange geschiedenis, die de afgelopen decennia nauw verbonden is geraakt met (de angst voor) autisme. Lees verder

Wetenschap & Wij

Joost de Bloois

‘Burn your togas!’

Alle goede bedoelingen en oproepen tot actie ten spijt, valt er door academici aan het moderne wetenschapsbedrijf niets… Lees verder

Wetenschap & Wij

Moed de Vries

Twee soorten en een satelliet

De wetenschappelijke monografie is een oud en eerbiedwaardig genre, dat in populairwetenschappelijke context nog springlevend is. Conservator Moed… Lees verder

Wetenschap & Wij

Robert van Leeuwen

Zijn we er klaar voor? Astronomie…

Harvard-sterrenkundige Avi Loeb is ervan overtuigd dat buitenaardse wezens ons heelal hebben onderzocht en dat de sporen daarvan… Lees verder

Wetenschap & Wij

Lisa Doeland

Gastvrijheid, gelijkheid en intimiteit in een…

Als iets het moderne denken kenmerkt, dan is het wel een verlangen naar zuiverheid. Dat streven is echter… Lees verder

Wetenschap & Wij

Christian Lange

Dante en het islamitisch paradijs

De theorie dat Dante bepaalde formele en ook inhoudelijke elementen van de Goddelijke Komedie ontleend heeft aan islamitische… Lees verder

Wetenschap & Wij

Elio Baldi

Tussen hel en hemel: «De Goddelijke…

Dante’s werk begint bij de aarde en het aardse, maar eindigt in alledrie de delen bij de sterren. Lees verder

Wetenschap & Wij

Sara Polak

De geboorte van Big Data: een…

In haar boek If Then laat vermaard historicus Jill Lepore haar licht schijnen over de ruim zestig jaar… Lees verder

Wetenschap & Wij

Ruud Abma

Psychologie die ertoe doet

Sociaalpsycholoog Rob Wentholt was er ten diepste van overtuigd dat de psychologie een fundamentele bijdrage heeft te leveren… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jaap Goudsmit

Pandemie in perspectief

Ons perspectief op de coronapandemie wordt na anderhalf jaar nog altijd vrijwel volledig gedomineerd door dagkoersen en het… Lees verder

Wetenschap & Wij

Joris van Casteren

De marsmannetjes, die zijn we zelf

Mars is weer eens hot. Terwijl space cowboys als Musk, Bezos en Branson commercieel ruimtereizen presenteren als eerste… Lees verder

Wetenschap & Wij

Renée van Amerongen

Orde in de chaos: over de…

Wat is leven eigenlijk? Eeuwenlange filosofische discussies terzijde, kan een mens redelijk goed inschatten of er iets levends… Lees verder

Wetenschap & Wij

Wytske Versteeg

Wat wetenschap (niet) waar maakt

Is wetenschap tegenwoordig een cumulatieve ‘kennismachine’? Al zolang er wetenschappers bestaan onderhouden zij complexe en historisch veranderlijke relaties… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jelle Reumer

Vuur: een filosofisch en praktisch probleemgeval

Van de mythe van Prometheus tot brandstapels, buskruit en verbrandingsmotoren: vuur is in al zijn verschijningsvormen onlosmakelijk verbonden… Lees verder

Wetenschap & Wij

Roelof ten Napel

Reclame voor de filosofie: Alain Badiou…

'Noem mij een filosoof die wel een eerlijk zelfbeeld presenteert.' Schrijver Roelof ten Napel geeft een beknopte lezing… Lees verder

Wetenschap & Wij

Irene Geerts

Strijden tegen stigma

Mensen met psychische problemen zijn daarmee dubbel belast: niet alleen lijden zij onder hun aandoeningen, ze krijgen ook… Lees verder

Wetenschap & Wij

Marjolijn Voogel

De moeder aller sociologieën

De ontstaansgeschiedenis van de sociologie in Frankrijk maakt duidelijk dat onderzoek en wetenschap vaak collectieve inspanningen zijn van… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jeanine Daems

Haber, Heisenberg, Grothendieck, en hoe we…

Benjamín Labatuts roman Het blinde licht geeft handen en voeten aan de wetenschappelijke ontwikkelingen van de twintigste eeuw. Lees verder

Wetenschap & Wij

Robert van Leeuwen

Hendrik Antoon Lorentz: de spil van…

Hendrik Antoon Lorentz gold rond 1900 als misschien wel de grootste natuurkundige van zijn tijd. Zo werd in… Lees verder

Wetenschap & Wij

Roelof ten Napel

‘Een paradoxaal maar onvermijdelijk gevolg’: Jacques…

Derrida's Marges van de Filosofie verschijnt krap vijftig jaar na de oorspronkelijke Franse publicatie in een grondig herziene vertaling van… Lees verder

Wetenschap & Wij

Stephan Besser

Een groot verhaal voor het tijdperk…

In Een wereld vol patronen beschouwt Rens Bod de wetenschap als een voortdurende zoektocht naar regelmatigheden. Daarbij neemt… Lees verder

Wetenschap & Wij

Frans W. Saris

De harde werkelijkheid: Ehrenfest, Afanassjewa en…

De ondergang van de grote natuurkundige Paul Ehrenfest is al te gemakkelijk toegeschreven aan het uiteenspatten van… Lees verder

Wetenschap & Wij

Renée van Amerongen

Aandacht voor de afweer

Betere reclame dan een pandemie kan de immunologie zich wellicht niet wensen: het legt bloot aan welke cruciale… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jan Frans van Dijkhuizen, Marieke Hendriksen, Inger Leemans, Geertje Mak en Joris Oddens

Curve en catharsis: statistiek als nieuw…

Onder druk van het coronavirus ontstaat in Nederland een nieuw soort nationalisme: de statistische gevoelsgemeenschap. We herkennen onszelf… Lees verder

Wetenschap & Wij

Samuel Vriezen

De viruspolitiek van het niet weten:…

Het coronavirus lijkt een natuurkracht die de hele wereld op zijn kop zet. Maar is dat wel zo?… Lees verder

Wetenschap & Wij

Pouwel Slurink

Een eigenaardige mix van onkunde en…

Leven wordt gekenmerkt door membranen, je eigenheid wordt bepaald door al het andere buiten de deur te houden. Lees verder

Wetenschap & Wij

Beate Roessler

De maat der natuur: over morele…

De coronapandemie als ultieme wraak van de natuur op de mens die haar orde heeft verstoord, een krachtige… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jelle Reumer

Valkuilen van de paleoantropologie

Als er nieuwe fossielen van een mensachtige worden gevonden, is dat vaak groot nieuws. Maar worden er aan… Lees verder

Wetenschap & Wij

Peter Roessingh

Waarom ik behalve wetenschapper ook klimaatactivist…

Doorgaans bemoeien wetenschappers zich niet met klimaatactivisme: traditioneel gezien is het immers hun taak om objectief de feiten… Lees verder

Wetenschap & Wij

Daan Mulder

Quantummechanica met open vizier

De quantummechanica is mettertijd synoniem komen te staan voor onbegrijpelijkheid. De populairwetenschappelijke literatuur heeft dat er niet beter… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jelle Reumer

Het Vondelpark, de Kaaistoep en de…

De rol van de citizen scientist voor de biologische inbreng kan niet onderschat worden, weet bioloog en voormalig… Lees verder

Wetenschap & Wij

Annemieke van Drenth

Hans Asperger en de autismedynamiek

Dat autisme nu meer bekendheid geniet zorgt niet voor meer duidelijkheid over wat de stoornis nu precies is. Lees verder

Wetenschap & Wij

Steven van Schuppen

Het water komt eerder, hoger en…

Het water stijgt sneller dan we dachten, waarschuwt Rutger Bregman in zijn essay Het water komt. Steven van… Lees verder

Wetenschap & Wij

Ruud Abma

Een historische opgave: de sociologie van…

Op 17 maart overleed Joop Goudsblom (1932-2020), grondlegger van de ‘Amsterdamse Sociologische School’ en pleitbezorger van het werk… Lees verder

Wetenschap & Wij

Larissa Schulte Nordholt

Verzet in de leerfabriek

Het rommelt aan de moderne universiteit. Zij is verworden tot leerfabriek, geobsedeerd door efficiëntie, klinkt het steeds luider… Lees verder

Wetenschap & Wij

Karlijn Roex

Abnormaal, verward, waanzinnig: over een zinloos…

‘Schizofreen’, ‘psychotisch’ of ‘verward’: is zo’n term een diagnose of vooral een stigma? Socioloog Karlijn Roex verkent de… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jeanine Daems

Constructies, patronen en priemwoestijnen

Hoe ziet de wiskunde van nu er uit, en hoe is de wiskunde zo gegroeid? Of het nu… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jesse Geerts

Bewustzijn en het brein

Wie dit leest, is bewust, zoveel is zeker. Maar wat is dat ongrijpbare ‘bewustzijn’ toch, en hoe ontstaat… Lees verder

Wetenschap & Wij

Frans W. Saris

Waar een klein land klein in…

Na de steen-, brons- en ijzertijd beleven we momenteel het siliciumtijdperk. Een klein schilfertje silicium, de chip, neemt… Lees verder

Wetenschap & Wij

Thomas Hylland Eriksen

Een buitenkans: het potentieel van een…

‘Houd je koest en blijf zitten waar je zit’ – het huidige devies van regeringen wereldwijd is een… Lees verder

Wetenschap & Wij

Adelheid van Luipen

Niet spreken over dieren, maar mét

Wat als de ganzen van Schiphol niet gewoon maar wat onhandig gakken? Wat als ze wel degelijk met… Lees verder

Wetenschap & Wij

Pouwel Slurink

De meeste mensen deugen, enigszins

Rutger Bregman belooft de lezers van zijn bestseller De meeste mensen deugen ‘een nieuwe geschiedenis van de mensheid’:… Lees verder

Wetenschap & Wij

Marjolijn Voogel

Pleidooi met Hollandse heldendrang

De teloorgang van de Nederlandse taal alarmeert de auteurs van Against English. Dus klommen zij in de pen… Lees verder

Wetenschap & Wij

Auke Hulst

Liefde in tijden van pandemie

Nu de omvang van de coronacrisis zich begint uit te tekenen en het land op slot gaat dacht… Lees verder

Wetenschap & Wij

Alexander Rinnooy Kan

Ideale universiteit? Een betere wellicht

Met De ideale universiteit levert emeritus hoogleraar wetenschapsgeschiedenis Floris Cohen zowel een korte, bondige en oplossingsgerichte kritiek op… Lees verder

Wetenschap & Wij

Lucille Mattijssen

Ideale universiteit? Niet voor promovendi

Met De ideale universiteit levert emeritus hoogleraar wetenschapsgeschiedenis Floris Cohen zowel een korte, bondige en oplossingsgerichte kritiek op… Lees verder

Wetenschap & Wij

Marjolijn Voogel

Identiteitspolitiek, ‘c’est un peu l’affaire Dreyfus’

Dat identiteit ons momenteel bezighoudt is een understatement. Maar of dat ook altijd tot een begrip van identiteit… Lees verder

Wetenschap & Wij

Ype de Boer

Giorgio Agamben en de kinderlijke roeping…

Wordt een mens ooit volwassen? Wordt de kinderlijke onbepaaldheid van onze soort ooit helemaal opgeheven? En wat hebben… Lees verder

Wetenschap & Wij

Guido van Hengel

De verlokking van het mollenbestaan

Waartoe graven wij? Guido van Hengel reist drie auteurs achterna, de diepte in. Hij komt terecht in een… Lees verder

Wetenschap & Wij

Michiel Leezenberg

Totalitaire walm of liberale geest? De…

Hoewel Hegels Phänomenologie des Geistes al ruim twee eeuwen geleden verscheen, en de westerse filosofie sindsdien nooit meer… Lees verder

Wetenschap & Wij

Renée van Amerongen

Een vervlochten stamboom? Wat DNA ons…

Zou het wetenschappelijke belangstelling, onze ijdelheid of toch de technologische potentie zijn, die onze interesse in genen zo… Lees verder

Wetenschap & Wij

Samuel Vriezen

Alain Badiou en het avontuur van…

Alain Badiou publiceerde vorig jaar met het derde deel van zijn L’être et l’événement-serie de conclusie van dertig… Lees verder

Wetenschap & Wij

Arjen Mulder

Pleidooi voor het vitalisme (vs. het…

Wat is leven? Een vraag zo oud als het weten zelf, met een antwoord zo oud en complex… Lees verder

Wetenschap & Wij

Hans Rümke

Vaccinaties, vanzelfsprekend?

Nu anti-vaxxers een steeds luidere stem in het publieke debat hebben, is het niet vreemd dat veel mensen… Lees verder

Wetenschap & Wij

Noortje Jacobs

Het tijdperk van het wetenschappelijk tijdschrift

Onderzoekers en academici voelen een enorme druk om zo vaak mogelijk te publiceren, het liefst in high impact… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jan Willem Duyvendak

Een filosoof aan de wandel: onderzoek…

Zijn de dingen die we ‘gewoon’ vinden wel zo gewoon, hoe kunnen we het alledaagse filosofisch bevragen, en… Lees verder

Wetenschap & Wij

Arnold Heumakers

Is Schopenhauer het allerbeste voedsel?

Van klimaatcatastrofe tot de ondergang van de westerse beschaving: een pessimistische blik op de toekomst lijkt vandaag hoogtij… Lees verder

Wetenschap & Wij

Maarten Reesink

Interview met Frans de Waal: ‘We…

Frans de Waal is auteur van talloze bestsellers over gedrag, intelligentie en emoties bij dieren, en behoeft in… Lees verder

Wetenschap & Wij

Yra van Dijk

Moedwil & misverstand: over de neerlandistiek

Het aantal studenten dat zich jaarlijks aan een studie Nederlands waagt is teruggelopen, zo erg zelfs dat de… Lees verder

Wetenschap & Wij

Matei Lagher

Lunacy or mental illness? A conversation…

A few weeks back, Yale UP published Mike Jay’s Mescaline: A Global History of the First Psychedelic. Historian Matei… Lees verder

Wetenschap & Wij

Matei Lagher

Waanzin, gekte of geestesziekte? Een gesprek…

Enkele weken geleden verscheen Mike Jay’s Mescaline: A Global History of the First Psychedelic bij Yale UP. Historicus… Lees verder

Wetenschap & Wij

Marcel Vonk

Is wiskunde het kompas van de…

De relatie tussen wiskunde en natuurkunde kent, zoals elk huwelijk, momenten van voor- en tegenspoed. Robbert Dijkgraaf legt… Lees verder

Wetenschap & Wij

Rien Vermeulen

Klem tussen lichaam en geest: een…

Het idee dat de geest en het lichaam onlosmakelijk verbonden zijn, staat centraal in de boeken Intimiteit van… Lees verder

Wetenschap & Wij

Arjen Mulder

Hoe de aarde tot leven kwam…

Op de ontzaglijke tijdschaal van de geschiedenis van het leven op aarde is de mens slechts een kleine… Lees verder

Wetenschap & Wij

Geerdt Magiels

De hypothesemachine: over feiten, intuïtie en…

Er is hoop. Je kan jezelf trainen om onbewuste cognitieve reflexen te herkennen, er over na te denken,… Lees verder

Wetenschap & Wij

Piet Gerbrandy

Ad fontes! De neerlandistiek moet terugkeren…

Het aantal studenten dat zich jaarlijks aan een studie Nederlands waagt is teruggelopen, zo erg zelfs dat de… Lees verder

Wetenschap & Wij

Dirk Vis

Cyberalchemie: onze cryptografische toekomst volgens Bart…

‘Privacy is the power to selectively reveal oneself to the world’, staat in het Cypherpunk Manifesto. Maar hoe… Lees verder

Wetenschap & Wij

Michiel Leezenberg

(On)herleidbaar Oriëntalisme, (on)schuldige kennis?

Met Orientalism onthulde Edward Said hoe de moderne westerse filologie diende om het kolonialisme te rechtvaardigen. Met Restating… Lees verder

Wetenschap & Wij

Joeri Verbesselt

Dystopisch optimisme in tijden van ecologische…

Welkom in het antropoceen – het tijdperk van de mens. Of kunnen we beter spreken van het einde… Lees verder

Wetenschap & Wij

Marjolijn Voogel

Geweldig waagstuk van wording: Biesta en…

Laten we het lesgeven bevrijden van het leren, dat staat onderwijspedagoog Gert Biesta voor. Nu burgerschapsvorming weer in… Lees verder

Wetenschap & Wij

Wolter de Boer

Het vanzelfsprekende bevragen: wat de taal…

Ook Iran kent volgens sommigen een 'prozac-epidemie'. De combinatie van oorlogstrauma, sociaal conservatisme en overheidsrepressie valt er samen… Lees verder

Wetenschap & Wij

Marc van Oostendorp

Opkomen voor onderwijs: de urgentie van…

Het aantal studenten dat zich jaarlijks aan een studie Nederlands waagt is teruggelopen, zelfs zo erg dat de… Lees verder

Wetenschap & Wij

Arjen Mulder

De pratende plant: over de veranderende…

Hoewel kennis van en respect voor planten als intelligente medewezens al zo oud is als de mensheid, wordt… Lees verder

Wetenschap & Wij

Frans W. Saris

Kees Schuyts lessen in spinozisme en…

Fysicus, bestuurder en essayist Frans W. Saris leest Kees Schuyts recente werken over Spinoza en de Pragmatici, en… Lees verder

Wetenschap & Wij

Steven van Schuppen

Naar een heroïek van de terugtocht

De waterschapsverkiezingen komen er weer aan. Wie loopt er warm voor; wat is er… Lees verder

Wetenschap & Wij

Michiel Leezenberg

Islam in de Verlichting: de republiek…

In het Europa van de Verlichting werden de Islam en de Arabische wereld met een veel welwillender blik… Lees verder

Wetenschap & Wij

Geerten Waling

Hoe goede intenties en slechte ideeën…

Geerten Waling bespreekt Jonathan Haidt en Greg Lukianoffs pleidooi voor academische diversiteit en tegen de ‘de-platforming’ van rechtse… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jelle Reumer

Franstalige dinosauriërs in de Vlaamse hoofdstad

De iguanodonfossielen die halverwege de negentiende eeuw in de mijnschachten van Bernissart gevonden werden maakten de afgelopen anderhalve… Lees verder

Wetenschap & Wij

Saskia Pieterse

Tot Nederlander gemaakt worden: de urgentie…

Het aantal studenten dat zich jaarlijks aan een studie Nederlands waagt is teruggelopen, zelfs zo erg dat de… Lees verder

Wetenschap & Wij

Frans-Willem Korsten

Taal als wapen: de urgentie van…

Het aantal studenten dat zich jaarlijks aan een studie Nederlands waagt is teruggelopen, zelfs zo erg dat de… Lees verder

Wetenschap & Wij

Berthold van Maris

Talen en leven na de dood:…

Tegenwoordig gebruiken we 'dode' talen niet meer in het dagelijks leven, zoals dat ooit nog wel het geval… Lees verder

Wetenschap & Wij

Bart van Heerikhuizen

Pierre Bourdieu en het lachen van…

De Franse socioloog Pierre Bourdieu heeft zijn internationale bekendheid vooral te danken aan zijn boeken over sociale ongelijkheid,… Lees verder

Wetenschap & Wij

Trudy Dehue

De poep van de kanoet –…

Kanoeten zijn kleine vogels die tijdens onze zomers een tussenstop maken in het Nederlandse waddengebied, en tijdens onze… Lees verder

Wetenschap & Wij

Lisa Doeland

Onweerstaanbare, duistere gedachten

Timothy Morton ziet zichzelf meer als een verkoper van ideeën dan als filosoof. ‘I do ads,’ vertrouwt hij… Lees verder

Wetenschap & Wij

Christien Franken

Over academisch Engels: schetsen van de…

Verloedering alom: volgens tegenstanders zorgt verengelsing van het hoger onderwijs er niet alleen voor dat men massaal publiceert… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jelle Reumer

De maakbare stad: de stadsecologie is…

Waar de stadsecologie aanvankelijk vooral beschrijvend van aard was, is het vakgebied nu volwassen geworden; van interessegebied naar… Lees verder

Wetenschap & Wij

Sam Rijken

Gedachten over tijd

Sinds Aristoteles heeft het begrip ‘tijd’ meerdere transformaties doorgemaakt, en zelfs nu nog puzzelen natuurkundigen op wat zowel… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jaap Goudsmit

De mens kreeg op een dag…

Professor natuurlijk beloop en pathogenese van neurodegeneratieve ziekten Jaap Goudsmit bespreekt in zijn essay vijf recente boeken over… Lees verder

Wetenschap & Wij

Marjolijn Voogel

‘The colored bathroom is a mile…

Het bestaan van ongelijkwaardige levens is naar zijn eigen zeggen de drijfveer van de Franse antropoloog Didier Fassin. Lees verder

Wetenschap & Wij

Cosette Molijn

dNBg leest: «Beelden zonder weerga»

Met de komst van elektronenmicroscopen kregen wetenschappers toegang tot werelden van nóg kleinere schaal: werelden waar… Lees verder

Wetenschap & Wij

Marijn Kruk

Opgesloten in een gevangenis zonder tralies:…

Wanneer de historicus en filosoof Marcel Gauchet een nieuw boek publiceert is dat in Frankrijk een événement, een… Lees verder

Wetenschap & Wij

Geerdt Magiels

De aard van het beestje: wie…

De mens is een eigenaardig dier. Het is de enige soort die boeken schrijft over de… Lees verder

Wetenschap & Wij

Emiel Woutersen

Niet één vergelijking te veel: schrijven…

In drie recente boeken van Nederlandse bodem worden de meest interessante ontwikkelingen binnen de natuurkunde gepassioneerd… Lees verder

Wetenschap & Wij

Sjoerd van Hoorn

Presocraten

Wat onderscheidt de filosofie precies van de andere velden van het menselijk kennen? De antwoorden daarop zijn zo… Lees verder

Wetenschap & Wij

Marjolijn Voogel

Osse pillenfabriek gestript

Op de dag dat De zaak Organon verscheen, twitterde Micha de Winter dat we de verkoop van Organon… Lees verder

Wetenschap & Wij

Dick Pels

Oog in oog met Gaia

En opnieuw beefde de Groningse aarde, op 8 januari, met een kracht van 3,4 op de schaal van… Lees verder

Wetenschap & Wij

Michiel Leezenberg

Foucault, seks en Augustinus

Deze maand verscheen in Frankrijk het vierde deel van Michel Foucaults Geschiedenis van de seksualiteit, een publicatie waar… Lees verder

Wetenschap & Wij

Frans W. Saris

Consilience. Een eerbetoon aan John Neubauer

‘The meaning of humanity is too important a subject to leave to the humanities.’ De openingszin van Edward… Lees verder

Wetenschap & Wij

Rien Vermeulen

Neurologie & psychiatrie, een broedertwist

In de twintigste eeuw raakten de neurologie en de psychiatrie van elkaar gescheiden en vervreemd. Met name in… Lees verder

Wetenschap & Wij

Anne Beaulieu

Denken in transitie. Wat zijn de…

De afgelopen twaalf maanden verschenen er aardig wat boeken over energietransitie vanuit wat in de Angelsaksische wereld de… Lees verder

Wetenschap & Wij

Alexander Nieuwenhuis

Jørgen Randers, voorbij de grenzen aan…

Vijfenveertig jaar geleden maakte Jørgen Randers deel uit van de Club van Rome, die een einde aan de… Lees verder

Wetenschap & Wij

Stephan Besser

Betoverende gelijkenissen: over de fascinatie met…

Het hoofdpersonage van Yves Petry’s roman Liefde bij wijze van spreken (2015) kijkt in een gracht en ziet… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jaap Goudsmit

Homo homini deus est: de jacht…

Wij leven in een tijd waarin het lijkt alsof de mens almachtig is en over de natuur heeft… Lees verder

Wetenschap & Wij

Geerdt Magiels

Mens tussen micro en macro

In de Nederlandse Boekengids 2017#1 besprak Lennaert Huiszoon in zijn bijdrage… Lees verder

Wetenschap & Wij

Berthold van Maris

De schoenste weurd van de werreld:…

Men zegt weleens dat in geglobaliseerd en gedigitaliseerd Nederland de taalverloedering hoogtij viert. Onzin, vindt Berthold van Maris. Lees verder

Wetenschap & Wij

Geerdt Magiels

Mens en klimaat: is er nog…

Darwin liet zien dat de mens niet de bekroning van de natuur is, maar slechts een toevallige twijg… Lees verder

Wetenschap & Wij

Arnoud Stavenuiter

Over zelfdoding, met Elena Lindemans

Morgen plegen er in Nederland waarschijnlijk iets meer dan vijf mensen zelfmoord. Meestal zijn die mensen tussen de… Lees verder

Wetenschap & Wij

Piet Gerbrandy

Voor Sokrates: vroege denkers uit de…

Harvard University Press deed het afgelopen jaar de resultaten van een vermetel project het licht zien: een negendelige… Lees verder

Wetenschap & Wij

Lisa Doeland

Rouwen in het Antropoceen

Sommige begrippen dienen enorm goed als stok om mee te slaan. ‘Neoliberalisme’ is daar een mooi voorbeeld van. Lees verder

Wetenschap & Wij

Matei Lagher

De revolutie van Wilhelm Reich: een…

James Strick doceert wetenschapsgeschiedenis aan het Franklin & Marshall College in Pennsylvania in de Verenigde Staten. Daar ontmoette… Lees verder

Wetenschap & Wij

Cees Zweistra

Menselijkheid in het robottijdperk

Begin deze maand maakte de ING-bank bekend dat zij ondanks een recordwinst ruim vijftien procent van het personeelsbestand… Lees verder

Wetenschap & Wij

Kees Schuyt

De actualiteit van Charles Sanders Peirce

In de Verenigde Staten herleeft momenteel de belangstelling voor de pragmatische waarheidsfilosofie van Charles Sanders Peirce (1839-1914). Het… Lees verder

Wetenschap & Wij

Lukas M. Verburgt

Het ware geluk

Het oeuvre van de Franse denker Alain Badiou valt uiteen in twee samenhangende delen. Aan de ene kant… Lees verder

Wetenschap & Wij

Thomas Hylland Eriksen

Making sense of an overheated world

Nu het werk van zijn onderzoeksgroep in het kader van het interdisciplinaire onderzoeksproject ‘Overheating: The three crises of globalisation. An anthropological… Lees verder

Wetenschap & Wij

Lisa Doeland

Keep Calm and Carry On?!

Ondanks een joekel van een klimaatprobleem en een vloedgolf aan burn-outs, versnellen we op de planeet aarde druk… Lees verder

Wetenschap & Wij

Thomas Smits

Roetvlek in het historisch bewustzijn

In zijn The Economy of Machinery and Manufactures (1835) schreef Charles Babbage, tegenwoordig vooral bekend als de uitvinder… Lees verder

Wetenschap & Wij

Lennaert Huiszoon

Lussen of snaren? Op zoek naar…

In de zoektocht naar een allesomvattende theorie pogen natuurkundigen al sinds Einstein de maar niet op elkaar passende… Lees verder

Wetenschap & Wij

Frans W. Saris

Richard Dawkins’ cijferslot

In de veertig jaar sinds het verschijnen van The Selfish Gene, zijn debuut, publiceerde Richard Dawkins twaalf boeken. Lees verder

Wetenschap & Wij

Geerdt Magiels

De bewustzijnsclub: verkenningen aan de grenzen…

Met geest heb je verantwoordelijkheid en morele status, zonder geest ben je verwaarloosbaar en verhandelbaar: jij wordt uitgenodigd… Lees verder

Wetenschap & Wij

Frans W. Saris

Hamburgers met een hoge c

‘Niet de zonde moet verleiden’, waarschuwt Louise Fresco in haar magnum opus, ‘maar het verstandige moet onweerstaanbaar worden.’… Lees verder

Wetenschap & Wij

Frans W. Saris

Twee halve aardes, mensenpark/nieuwe wildernis

Zien wij onze planeet als ‘space-ship Earth’ of Moeder Aarde? En moeten wij haar in twee helften gaan… Lees verder

Wetenschap & Wij

Ad Maas

De man die zonder kijker verder…

‘De Groningse astronoom Jacobus Cornelius Kapteyn (1851–1922),’ zo schrijft P.C van der Kruit in de eerste zin van… Lees verder

Wetenschap & Wij

Arthur Eaton

Losing our mind

Door Arthur Eaton, filosoof en psycholoog. Hij is als promovendus verbonden aan University College London. Daarnaast werkt hij als… Lees verder

Wetenschap & Wij

Geertjan de Vugt

De verlossing der mensheid

Over filologie en geschiedschrijving in het werk van Daniel Heller-Roazen… Lees verder

Wetenschap & Wij

Arjen Mulder

Klimaatverandering tussen woede en wetenschap

Met de huidige, verwoestende levensstijl, door ondernemers opgedreven en door overheden gesanctioneerd of gedoogd, zingen we het niet… Lees verder

Wetenschap & Wij

Frans W. Saris

Uit NY: Menselijke embryo’s zonder ouders…

Vergeet Gravitatiegolven, Super Symmetry, Higgs Bosons, de Big Bang, Multiversums, en wat dies meer zij. Het enige wat… Lees verder

Wetenschap & Wij

Harry van Dalen

De meetlat in de wetenschap

De publicatiedruk op wetenschappers heeft verstrekkende gevolgen en staat al een aantal jaren ter discussie. Het probleem is nu… Lees verder

Wetenschap & Wij

Geerdt Magiels

Denken en weten. Filosofie in de…

Iedereen wil graag weten hoe de wereld in elkaar zit. Maar wat kunnen wij weten en hoe komen… Lees verder

Wetenschap & Wij

Valentijn van Dijk

Genen zijn de nieuwe sterren

Siddhartha Mukherjee gooit deze zomer hoge ogen met zijn bewonderenswaardig goed ingevoerde en leesbare geschiedenis van het gen. Lees verder

Wetenschap & Wij

Jelle Reumer

Aristoteles, bioloog. Zijn tijd millennia vooruit

Hoewel hij vooral bekend stond en staat als ‘De Filosoof’, was Aristoteles ook één van de eerste, en… Lees verder

Wetenschap & Wij

Ingezonden: Prisoners’ Dilemma

Doorn, 30 maart 2016 L.S., Het treft gelukkig dat Jan-Hendrik Bakker… Lees verder

Wetenschap & Wij

Martine Prange

Wagner, Nietzsche en het multiculturele ideaal

Duitse intellectuelen, filosofen, kunstenaars, schrijvers en politici hebben sinds het verlichte, politieke kosmopolitisme van Kant en het meer… Lees verder

Wetenschap & Wij

Steven van Schuppen

Het water, de stad en de…

De drie-eenheid van het water, de stad en de natie behoort Nederlands krachtigste nationale mythes. Een… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jelle Reumer

De stamboom van het korstmos

De geur van oude boeken, de vermenging van schimmel en wier; paleontoloog Jelle Reumer… Lees verder

Wetenschap & Wij

Geerdt Magiels

De zeven plagen van de geneeskunde

Onze gezondheid is ons hoogste goed. Maar vroeg of laat worden we allemaal ziek en dan hopen we… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jan-Hendrik Bakker

Het hemd en de rok. De…

Het is eind december 2015. Voor het postkantoor van Raqqa, hoofdstad van het zelfverklaarde Islamitische Kalifaat, executeert Ali… Lees verder

Wetenschap & Wij

Frans W. Saris

Lost City

Oceanografen hebben waarschijnlijk de kraamkamers van het leven op aarde ontdekt. Op de zeebodem in het noordelijke deel… Lees verder

Wetenschap & Wij

Emiel Woutersen

Traumaverwerking voor wiskundeslachtoffers

Galileo Galilei stelde ooit dat het boek der natuur geschreven is in de taal van de wiskunde. Het… Lees verder

Wetenschap & Wij

Jeroen Duindam

De Europese universiteit: tussen wal en…

De afgelopen jaren groeit het ongenoegen over de gang van zaken aan universiteiten, zo veel blijkt evenzeer uit… Lees verder

Wetenschap & Wij

Arjen Mulder

Wonderen van de kwantumbiologie

De biologie als wetenschap beleeft momenteel hoogtijdagen. Vooral op twee terreinen. Het eerste is de evolutietheorie. Wij beleven… Lees verder

Wetenschap & Wij

Merlijn Olnon

‘Wij stellen nog altijd dezelfde vragen’

Op een zomerse doordeweekse ochtend tref ik in het Amsterdamse Maagdenhuis Robbert Dijkgraaf – ooit Rietveldstudent, sternatuurkundige, oud-president… Lees verder

Wetenschap & Wij

Frans W. Saris

Ombrofilia: een liefdesverklaring aan de regen

Duizenden scholieren eisten vorige week op het Malieveld betere klimaatwetgeving. In 2011 bleek dat slechts 48 procent van de Nederlanders… Lees verder